Aflevering 11

Het leerstuk (verdeling van een) gemeenschap is niet eenvoudig. In deze bijdrage geeft de auteur enkele dogmatische beschouwingen over de gemeenschap zodat de lezer van dit themanummer enige kennis krijgt van het verschijnsel gemeenschap. Daarbij behandelt hij enige rechtsvragen, die in zijn visie mede de (juridische) basis vormen voor een verdere kennismaking met de gemeenschap.

Onder de bovenstaande titel behandelt prof. mr. B.M.E.M. Schols in onderdeel III van het KNB-preadvies 2012 op speelse wijze de gevolgen van een verdeling in relatie tot de Successiewet 1956 (hierna: SW) en de Wet op belastingen van rechtsverkeer (hierna: Wet BRV). Bij de bespreking van dit onderdeel van het preadvies zal ik nader ingaan op enkele onderwerpen die mijns inziens direct van belang zijn voor de notariële praktijk. Ik hou hierbij de volgorde van de onderwerpen in het preadvies aan.

In dit artikel plaatsen wij enkele kanttekeningen bij de bijdrage van mr. R.L.M.C. Janssen aan het KNB-preadvies 2012, getiteld “Verdeling van een aanmerkelijk belang”. Wij hebben enkele onderdelen geselecteerd waar wij het met Janssen oneens zijn. Wij geven telkens aan wat de kwestie is en wat onze mening daarover is.

“Eerlijk zullen we alles delen”. Het is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Lang niet altijd zijn alle partijen met de uitkomst tevreden. Een oplossing is wel eens dat je mag kiezen of delen; niet allebei. Maar niet elke situatie leent zich voor die oplossing. En dan moeten anderen gaan verdelen. Daarover gaat het recente preadvies van de KNB “Verdeling in de notariële praktijk” (Sdu Uitgevers, 2012). Daaraan hebben zeven auteurs een bijdrage geleverd, onder wie Rob Kooger RA FM. Zijn hoofdstuk heeft als titel “Ondernemingswaardering voorbehouden aan bedrijfseconomen?”. Die vraag wordt door hem anders beantwoord dan ik hierna zal bepleiten. Hij verdeelt namelijk liefst op basis van intrinsieke waarde.

Het wetenschappelijk congres van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie op 5 oktober 2012 was gewijd aan de “Verdeling in de notariële praktijk”. In dit themanummer, dat is gewijd aan dit preadvies, stippen wij kort enkele onderdelen aan van het door prof. mr. A.L.G.A. Stille geschreven hoofdstuk VI van het preadvies met als titel “De verdeling en de rechter”. Stille heeft als beroepsrechter - senior raadsheer in het Gerechtshof ’s-Gravenhage - veel ervaring met de materie. Het zal dan ook niet verbazen dat Stille de verdeling vooral beziet vanuit de rechterlijke macht.

Een onderdeel van het preadvies dat velen, ook buiten het notariaat, zal aanspreken is dat van Renée Albers, hoofd van het Notarieel Juridisch Bureau. Stap voor stap wordt uitgelegd voor welke problemen men kan komen te staan als het gaat om de verdeling van een woning. De problemen worden bekeken vanuit het perspectief van de gerechtelijke procedure die in het kader van het verdelingsproces geëntameerd wordt en de bijdrage wordt rijkelijk voorzien van voorbeelden uit de jurisprudentie.