Aflevering 12

In april van dit jaar kondigde de Staatssecretaris van Financiën, de heer Wiebes, aan dat hij overwoog om de bedrijfsopvolgingsfaciliteit (BOF) aan te passen.[NOOT: Brief van de Staatssecretaris van Financiën van 25 april 2014, AFP/2014/302.] Binnen enkele dagen werd hij teruggefloten en stelde dat de regeling tijdens deze kabinetsperiode niet zou wijzigen.[NOOT: “Financiën trekt hogere erfbelasting weer in”, het Financieele Dagblad van 1 mei 2014.] De vraag is echter in hoeverre de politiek de regeling werkelijk met rust zal laten. Dit najaar wordt namelijk een rapport verwacht met een evaluatie van de regeling, dat op verzoek van het ministerie van Financiën momenteel wordt opgesteld. Onlangs werd bovendien bekend dat er een interne notitie van de Belastingdienst is waarin is onderzocht wat de knelpunten van de BOF zijn, wat het financiële belang daarvan is én waarin wordt gerefereerd aan een onderzoek waaruit zou blijken dat in 70% van de bedrijfsopvolgingen de regeling niet nodig is om de voortgang van de onderneming te realiseren.[NOOT: Notitie Belastingdienst, Vragen in verband met evaluatie BOR in de Successiewet, 28 februari 2014.]

Enige toevalligheden brachten mij tot het schrijven van het hiernavolgende artikel. Allereerst was daar een familielid dat ‘de zolder eens opruimde’ en daarbij een oude akte houdende de aankoop van een onroerende zaak door mijn grootvader aantrof die naar mij werd gestuurd. Vanuit het huidige recht bezien trekt deze akte de aandacht; ik kom daar hierna op terug. In de tweede plaats kwam mij onder ogen de uitspraak van Hof Amsterdam van 22 april 2014, die om andere redenen boeiend is.[NOOT: Hof Amsterdam 22 april 2014, ECLI:NL:GHAMS:2014:1407, door mij besproken in JBN 2014, 38.] Voorts werd ik als het ware ‘getrakteerd’ op de Notamail van 13 juni 2014, nr. 146, waarin wordt aangegeven dat de Staatssecretaris van Financiën reageert op: “De notariële praktijk die een alternatief ontwikkelt voor het huidige koop- en leveringssysteem van onroerende zaken.” Ook daarop kom ik hierna terug.

Centraal in deze bijdrage staat de bestuursautonomie bij de besloten vennootschap: de zelfstandigheid van het bestuur. Deze autonomie wordt onder meer ingeperkt door het belang van de vennootschap en de met haar verbonden onderneming. Hoe concretiseren we dat in de praktijk? Omschrijven in de aandeelhoudersovereenkomst of in de statuten is een goed begin.

Art. 4.12a Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001) biedt de mogelijkheid om dividend uit te keren op krachtens erfrecht verkregen aandelen zonder heffing van inkomstenbelasting, indien de dividenduitkering binnen twee jaar na overlijden van de erflater plaatsvindt. In een dergelijk geval kan ook voor de heffing van dividendbelasting onder voorwaarden inhouding achterwege blijven (art. 4e Wet op de dividendbelasting 1965 (hierna: Wet DB 1965)). Deze mogelijkheid is in de praktijk ook wel bekend onder de term ‘superdividend’. In deze bijdrage wordt stilgestaan bij de toepassing van art. 4.12a Wet IB 2001 in die situatie dat de erflater/aandeelhouder was gehuwd in wettelijke gemeenschap van goederen en sprake is van de wettelijke verdeling.[NOOT: Overigens geldt hetzelfde in geval van een ouderlijke boedelverdeling.]

In deze rubriek bespreek ik de voortgang van de parlementaire behandeling van het initiatiefwetsvoorstel tot wijziging van het huwelijksvermogensrecht. Het wetsvoorstel is op 14 juli 2014 ingediend door Tweede Kamerleden van D66, PvdA en VVD. De kern van het wetsvoorstel is dat er een wettelijke beperkte gemeenschap van goederen zal gelden waarvan zijn uitgezonderd de huwelijksaanbrengsten, erfenissen en giften. Prof. mr. W.G. Huijgen besprak het wetsvoorstel in het oktobernummer van dit tijdschrift.