Aflevering 1

De Commissies voor de Verzoekschriften uit beide Kamers der Staten-Generaal fungeren sinds lange tijd, tezamen met de burgerlijke rechter en de Nationale ombudsman als sluitstuk van de fiscale rechtsbescherming. Het grootste deel van de jaarlijks door deze commissies uitgebrachte verslagen heeft betrekking op fiscale aangelegenheden. Niettemin bestaat er in de praktijk veel onduidelijkheid over de betekenis en het functioneren van deze commissies. Mede aan de hand van een bespreking van het 32ste jaarverslag wordt getracht enig licht in deze duisternis te brengen.

Eind 2006 wees de Hoge Raad een arrest waarin de criteria van het in 1954 gewezen IJzerdraadarrest alsnog tot leven kwamen. Voortaan worden opzet en grove schuld van een adviseur niet meer zonder meer toegerekend aan de belastingplichtige, maar berust de bewijslast daarvan bij de inspecteur. De regel dat de belastingplichtige moet aantonen dat hij in redelijkheid niet hoefde te twijfelen aan de juistheid van de adviezen van zijn gemachtigde, is in strijd met de onschuldpresumptie van art. 6, lid 2, EVRM. De inspecteur zal voortaan aannemelijk moeten maken dat de belastingplichtige opdracht heeft kunnen geven tot de frauduleuze handelingen, of deze bij constatering heeft aanvaard.

De Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) legt tal van verplichtingen op aan belastingplichtigen. Te denken valt aan de plicht tot het doen van de vereiste aangifte (art. 8 AWR), de inlichtingen- en inzageverplichtingen (art. 47 en 49 AWR), de administratie- en bewaarplicht (art. 52 AWR).

Bij een controle van de fiscale verantwoording is het slecht gesteld met de rechtsbescherming tegen (onbevoegde) informatieverzoeken van controlerende ambtenaren. In dit artikel zal ik beperkt ingaan op de reikwijdte van de verplichtingen die in dit kader rusten op belastingplichtigen en potentieel belastingplichtigen. Daarna zal ik ingaan op een mogelijk betere oplossing voor de leemte in de rechtsbescherming dan het initiatiefwetsvoorstel zoals ingediend door Dezentjé Hamming-Bluemink en CroneKamerstukken II 2005-2006, 30 645. .

Aan het begin van een nieuwe jaargang lijkt het de redactie zinvol om kort stil te staan bij de formule van het Tijdschrift voor Formeel Belastingrecht. Vanaf het begin is de doelstelling geweest wetenswaardigheden op het terrein van het formele fiscale recht in de meest brede zin van het woord te publiceren. Artikelen met een wetenschappelijke basis en praktische oriëntatie zijn opgenomen. Aan die doelstelling wordt ook voor het jaar 2007 niet getornd. Wat verandert er dan wel, of wat wordt toegevoegd?

Hof Den Haag heeft op 21 juli 2006Hof Den Haag 21 juli 2006, nr. 04/03463, NTFR 2006/1477. geoordeeld dat de terugwerkende kracht waarmee de Wet aankoopkosten deelnemingWet van 4 november 2004, Stb. 2004, 581. in werking is getreden, in strijd is met art. 1 van het Eerste Protocol bij het EVRM. In zijn mededeling van 10 oktober 2006Toelichting 10 oktober 2006, nr. DGB 2006-4821, NTFR 2006/1544. heeft de minister van Financiën laten weten dat hij geen beroep in cassatie instelt en licht hij zijn besluit verder toe.