Aflevering 6

In de praktijk bestaat veel onduidelijkheid over de vraag hoe de belastingheffing zou moeten plaatsvinden in het geval sprake is van ontneming van crimineel verkregen inkomsten. Dit lijkt mede het gevolg te zijn van het door de Belastingdienst gevoerde beleid, dat discriminerend en verouderd is. In deze bijdrage volgt allereerst een korte uiteenzetting over het fiscale regime voor criminelen en wordt vervolgens dieper ingegaan op de samenloop tussen belastingheffing en strafrechtelijke ontneming. Ten slotte wordt aangegeven hoe in voorkomende gevallen de belastingheffing dient plaats te vinden.

Vorig jaar heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan in een omzetbelastinggeschil (kemerk 42.229). Hoewel deze uitspraak becommentarieerd is in diverse bladenDeze uitspraak is met commentaar weergegeven in V-N 2007/12.5 en NTFR 2007/297 en ongeannoteerd in BNB 2007/175., is naar onze mening tot dusverre één aspect van formeelrechtelijke aard onderbelicht gebleven. Uit deze uitspraak valt namelijk ook af te leiden wat de Hoge Raad vindt van de zogeheten Brummen-lijn.

Een belastingplichtige kan bij de inontvangstneming van verklaringen worden vertegenwoordigd. Dat geldt ook in belastingzaken.Zie bijvoorbeeld HR 13 maart 2000, BNB 2000/220. Verklaringen van de fiscus kunnen rechtsgeldig door de vertegenwoordiger in ontvangst worden genomen. Bezwaar- en beroepstermijnen beginnen dan te lopen op de dag na ontvangst door de vertegenwoordiger.Dat geldt natuurlijk alleen als de datum waarop het besluit bekend is gemaakt, ligt na de dagtekening daarvan. Zie art. 22j AWR jo. art. 6:8 Awb. Als echter geen sprake is vertegenwoordiging, maar slechts van bijstand, kan in beginselAls bekendmaking van een besluit door toezending of uitreiking aan de geadresseerde of diens vertegenwoordiger niet mogelijk is, geldt op grond van het bepaalde in art. 3:41, lid 2, Awb dat het bestuursorgaan moet kiezen voor een andere geschikte wijze van bekendmaking. Zie HR 14 februari 2003, BNB 2003/175, met mijn noot. alleen de belastingplichtige zelf de verklaring rechtsgeldig in ontvangst nemen. Daarom moeten, als de belastingrechter of de fiscus in geval van bijstand stukken toezendt aan een fiscale rechtsbijstandverlener, die stukken tevens aan de belastingplichtige zelf worden toegezonden. Dit roept meer in het algemeen ook de vraag op in welke gevallen de Belastingdienst verplicht is zich te richten tot de fiscale rechtsbijstandverlener.

Onlangs werd gepubliceerd het wetsvoorstel 31 418, strekkende tot ‘Wijziging van het Burgerlijk Wetboek, de Algemene wet bestuursrecht en de Algemene wet inzake rijksbelastingen in verband met de tenuitvoerlegging van een beschikking van de Commissie van de Europese Gemeenschappen of een rechterlijke uitspraak inzake staatssteun, alsmede wijziging van het Burgerlijk Wetboek om de procedure voor het vaststellen van de wettelijke rente aan te passen (terugvordering staatssteun)’. Een kleine twintig nieuw in te voegen en te wijzigen bepalingen beogen te voorzien in een regeling die de terugvordering van iedere vorm van onrechtmatig verleende staatssteun mogelijk moet maken, waarbij ook de in dat kader in rekening te brengen rente wordt geheven. In deze tweedelige bijdrage zal ik enkele facetten die betrekking hebben op de terugvordering van onrechtmatige fiscale steunmaatregelen belichten.

Elton John (u weet wel, die toch wat excentrieke Brit met een voorkeur voor rare brilletjes) wist het al: ‘Sorry seems to be the hardest word’. In politiek Den Haag heeft men wat minder moeite met het s-woord. Het begrip ‘sorrycultuur’ maakte daar in de Paarse Jaren furore. Wel (ministeriële) verantwoordelijkheid dragen voor door de overheid begane ketsers, dat ook erkennen, daarover ruiterlijk verontschuldigingen aanbieden – ‘heel erg sorry’ – om vervolgens aan het pluche te blijven plakken, daar waar niet op- maar aftreden in de ogen van velen meer gepast was geweest.

‘… als burger of als hulpverlener van een burger hoef je maar een dag te laat te zijn en het is gedaan met de koopman, terwijl de regering of overheidsinstanties zich van alles en nog wat kunnen permitteren met termijnen.’Kox (SP), Eerste Kamer, Dwangsom bij niet tijdig beslissen, 20 november 2007, Handelingen I, 8, p. 8-274.