Aflevering 8

De invoering van de Vierde tranche Algemene wet bestuursrecht doet veel stof opwaaien. Niet in de laatste plaats bij de beroepsbeoefenaar die na invoering van de Vierde tranche Awb als medepleger een bestuurlijke boete opgelegd kan krijgen. De Vierde tranche Awb is op 3 juli 2007 aangenomen, verwacht wordt dat deze per 1 juli 2009 wordt ingevoerd.

De kranten staan bol van de fiscale fraudezaken waarbij niet alleen de dader zelf, maar ook bijvoorbeeld zijn belastingadviseur wordt vervolgd. Kan het vrijwillig inkeren van de dader ook doorwerken naar zijn belastingadviseur? Of geldt de inkeer slechts voor de dader? Van oudsher werd er altijd van uitgegaan dat de vrijwillige inkeer slechts persoonlijke werking heeft, maar de jurisprudentie lijkt toch een bepaalde opening te creëren voor een dergelijke derdenwerking. In het geheel geen derdenwerking toekennen, blijkt in sommige gevallen niet houdbaar. Door de spoedige invoering van de Vierde tranche van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) is het vraagstuk van de derdenwerking bij vrijwillige inkeer alleen maar in belang toegenomen. Na invoering van deze wet is het mogelijk aan een medepleger en feitelijk leidinggever een vergrijpboete op te leggen. Dit creëert met name risico’s voor de belastingadviseur.

Het formele belastingrecht lijkt nog lang niet in rustig vaarwater te geraken. Nu de rechtbanken ‘op toeren’ beginnen te komen, komt dus ook het hoger beroep door. Tegelijk lijkt de Hoge Raad een terugtrekkende beweging te maken. Zo heeft de Commissie ‘Normstellende rol Hoge Raad’, de zogenoemde commissie-Hammerstein, op 1 februari 2008 het rapport ‘Versterking van de cassatierechtspraak’ aangeboden aan de minister van Justitie. Versterking van de cassatierechtspraak dekt wellicht de lading daar waar wordt aanbevolen de mogelijkheid van het stellen van prejudiciële vragen door lagere rechters en het uitbreiden van de mogelijkheid tot cassatie in het belang der wet te onderzoeken. Maar de aanbeveling voor het verruimen van de mogelijkheden voor de Hoge Raad om zaken eenvoudig af te doen, wil ik zeker niet als ‘versterking van de cassatierechtspraak’ kenschetsen.

In navolging van onze overzichtsartikelen op het gebied van het fiscale strafrecht aan het einde van 2006 en 2007, is het ook aan het einde van dit jaar 2008 weer interessant gebleken de ‘oogst’ te rubriceren. Hoewel vele beslissingen een sterk feitelijke inslag hebben, is er echter ook dit jaar weer een aantal uitspraken waarin (de invulling van) een rechtsvraag aan de orde kwam.

Een beschouwing naar aanleiding van de jurisprudentie van hoven en rechtbanken na HR 1 december 2006, nr. 40.369FED 2007/43 m.nt. Poelmann, NTFR 2006/1710 met commentaar Kors, BNB 2007/151 m.nt. De Bont.en 40.518NTFR 2006/1711, V-N 2006/62.4.