Aflevering 1

Voor TFB was 2009 een heuglijk jaar: het tijdschrift vierde het tienjarig bestaan. Niet voor iedereen is 2009 echter een vreugdevol jaar geweest. Het is zelfs zo dat op een bepaald moment de website www.delete2009.nl is geopend. Doel van deze site was dat mensen hierop rampspoedberichten, liefst met foto, konden achterlaten, waarna tijdens de jaarwisseling deze website symbolisch de lucht werd in geknald in de vorm van digitaal vuurwerk. Het op deze wijze de lucht in schieten zou – volgens de bedenker van de site – een duidelijk afscheid markeren en beter zijn voor de verwerking van de ellende. Welke berichten stonden nu op deze site? Zoals te verwachten viel, gingen veel berichten over ex-partners. Daarnaast gingen uiteraard veel berichten over financieel leed vanwege de misère in de bankwereld en de ontslagen als gevolg van de economische crisis, die inkrimpingen en faillissementen tot gevolg hadden en wellicht nog zullen hebben. Ook werd een enkel bericht over kinderleed in de vorm van een verdwenen knuffel gemeld. Hoewel verleden jaar fiscaal gezien heel veel is gebeurd, stonden er geen fiscale berichten van zwartspaarders op www.delete2009.nl. Duidelijk is wel dat 2009 kan/moet worden gekenmerkt als het jaar waarin staatssecretaris van Financiën De Jager de jacht op zwartspaarders verhevigde.

Indien de ontvanger de belastingschuld niet bij de belastingschuldige zelf kan invorderen, is het mogelijk om, onder voorwaarden, derden daarvoor geheel of gedeeltelijk aansprakelijk te stellen. De formele regels waar de ontvanger zich dan aan moet houden bij een aansprakelijkstelling zijn opgenomen in hoofdstuk VI Aansprakelijkheid en meer in het bijzonder in Afdeling 2 (Formele bepalingen) van de Invorderingswet 1990 (hierna: IW 1990). Deze formele regels dient de ontvanger bij alle aansprakelijkstellingen, ook indien hij die uitbrengt op grond van andere wetten, na te leven.Zie onder meer Hof Den Bosch 6 februari 2009, nr. 06/00468, V-N 2009/40.1.5 en Conclusie van A-G Van Ballegooijen 19 oktober 2009, nr. CPG 09/01148, LJN BK1519. Acties uit onrechtmatige daad welke door de ontvanger worden ingesteld, worden echter niet geregeerd door de bijzondere bepalingen van de Invorderingswet 1990.HR 28 juni 1996, nr. 16.058, NJ 1997, 102. De ontvanger kan eerst tot aansprakelijkstelling van derden overgaan indien de belastingschuldige in gebreke is.Art. 49, lid 1, eerste volzin, IW 1990. Recentelijk heeft de Hoge Raad (meer) duidelijkheid gebracht over de vraag wanneer een belastingschuldige in gebreke is.HR 14 augustus 2009, nr. 43.919, BNB 2009/251, HR 18 december 2009, nr. 08/02641, LJN BJ4910 en HR 18 december 2009, nr. 08/03396, LJN BK6893. In deze bijdrage ga ik eerst in op in welke situaties een belastingschuldige in gebreke kan zijn. Vervolgens behandel ik de arresten van de Hoge Raad en sluit ik af met enkele kanttekeningen bij die arresten.

Daar waar de belastingrechter wordt geconfronteerd met kwalitatief ondermaatse fiscale wetgeving, komt hij voor de vraag te staan welke ‘actie’ hij ten aanzien van de door hem geconstateerde onvolkomenheden moet ondernemen. In dit artikel wordt ingegaan op de vraag of de belastingrechter zou moeten repareren, confronteren, alarmeren of rapporteren.