Aflevering 2

In juni 2009 promoveerde de Belgische juriste Elly van de Velde met een omvangrijke dissertatie op het onderwerp ‘Afspraken met de fiscus’. In september 2009 verscheen een bewerking daarvan bij de Belgische uitgeverij Larcier.Elly van de Velde, Afspraken met de fiscus: de grenzen, juridische kwalificatie en rechtsgevolgen, Larcier, Brussel 2009, ISBN 978-2-8044-3637-7. Verschenen in de reeks ‘Grondslagen van het fiscaal recht – Fondements du droit fiscal’, p. 589 Het boek valt uiteen in vijf delen: Beschouwingen bij het onderzoek naar ‘afspraken’ tussen de fiscus en de belastingplichtige (deel I), Voorstelling van de fiscale ‘afspraak’ in abstracto en in concreto (deel II), Juridische grenzen aan het maken van ‘afspraken’ tussen de fiscus en de belastingplichtige (deel III), Juridische kwalificatie van ‘afspraken’ tussen de fiscus en de belastingplichtige (deel IV) en Rechtsgevolgen van eenzijdige obligatoire bevoegdhedenovereenkomsten tussen de fiscus en de belastingplichtige (deel V), gevolgd door een conclusie (Algemeen besluit) die ook in het Engels is vertaald, zoals gebruikelijk bij proefschriften.

Sinds 1 juli 2009 is de Vierde tranche AwbKamerstukken II, 2003-2004, 29 702, Wet van 25 juni 2009, Stb. 2009, 264. van kracht. Deze Vierde tranche bevat onder meer algemene, formele regels voor het opleggen van bestuurlijke boeten, waaronder ook een uniforme una-viaregeling. De specifieke fiscale una-viabepalingen in de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) zijn met ingang van 1 juli 2009 vervangen door deze ruime algemene una-viaregeling van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb).Kamerstukken II, 2006-2007, 31 124, Wet van 25 juni 2009, Stb. 2009, 265. In dit artikel wordt een schets gegeven van de wijzigingen en de mogelijke gevolgen voor onder andere de balans tussen rechtsbescherming en een effectieve rechtshandhavingspraktijk.

Sinds de vorige kroniek boeterechtTFB 2009/3, p. 34-40. (hierna: kroniek 2009) heeft zich weer een aantal interessante ontwikkelingen voorgedaan in de jurisprudentie en met name in de wet- en regelgeving. In deze kroniek geef ik een overzicht van de ontwikkelingen in de periode 19 maart 2009 tot en met 17 februari 2010. Vooraf merk ik het volgende op. Een kroniek heeft als doel een overzicht te geven van noemenswaardige ontwikkelingen op het gebied van jurisprudentie en wet- en regelgeving en leent zich niet voor uitgebreide beschouwingen naar aanleiding daarvan. Om de lezer toch wat verdieping te kunnen bieden, zal ik, waar mogelijk, verwijzen naar artikelen, noten en commentaren (zonder te pretenderen volledig te zijn).

‘Van lowering the effective tax burden naar tax risk management’: de afgelopen jaren heeft zich een revolutie voltrokken in het fiscale landschap.R. Happé, ‘Handhavingsconvenanten: een paradigmawisseling in de belastingheffing’, Fiscaal ondernemingsrecht 2009 (101), p. 5-15. Waar voorheen werd gestuurd op een zo laag mogelijke effective tax rate – belastingen zijn immers een kostenpost – is de laatste jaren de beheersing van fiscale risico’s onderwerp van gesprek in de boardroom. De Belastingdienst sluit sinds een aantal jaren aparte handhavingsconvenanten met Zeer Grote Ondernemingen (ZGO’s). Voorwaarde voor een convenant is dat de ZGO haar Tax Control Framework (TCF) op orde heeft of daarnaar streeft.De staatssecretaris heeft (het streven naar) een TCF als voorwaarde gesteld om een eigen handhavingsconvenant te sluiten. Mede als gevolg van de International Financial Reporting Standards (IFRS), de Amerikaanse SOx-wetgeving en de code-Tabaksblat beheersen volgens de bewindsman ondernemingen hun risico’s steeds beter. Zie ook Ministerie van Financiën 9 juni 2006, DGB 2006/3312. Dit heeft tot gevolg gehad dat de Belastingdienst, de ZGO’s, de universitaire wereld en de advieswereld steeds meer aandacht hebben gekregen voor de inrichting van het TCF.

Dat buitenlandse bankemployees gegevens van hun werkgever stelen en die ten verkoop aanbieden aan belastingdiensten, waaronder de Nederlandse, heeft tot de nodige commotie geleid. Buitenlandse bankemployees worden door hun cliënten met argusogen bekeken: heeft hij een pensioengat? Staat hij kort voor zijn pensioen? Dan is hij een potentiële dief.