Aflevering 2

Op 3 juni 2010 werd de Menukaart klachtrecht gepresenteerd. De auteur, een interdepartementale werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van (onderdelen van) de ministeries en een aantal uitvoeringsorganisaties, geeft hierin een verkenning van de verschillende interne klachtprocedures. De uitkomst van deze verkenning is een staalkaart van good practices en aanbevelingen voor een goede en kwalitatief hoogwaardige klachtprocedure. In dit artikel wordt ingegaan op achtergronden, inhoud en belang van deze menukaart, toegespitst op het belastingrecht.

Op het eerste gezicht best leuk als je gevraagd wordt een opinie te schrijven voor het TFB. Even lekker schrijven over een onderwerp dat je bezighoudt of sterker nog, waarover je je hebt opgewonden. In mijn geval zijn dat bijvoorbeeld het strooibeleid in de gemeente Nijmegen, de recente molshopen in mijn tuin, het aankoopbeleid van mijn favoriete voetbalclub en de programmering op tv. Lang niet al die onderwerpen lenen zich echter voor een opinie in dit respectabele maandblad. Dus waar ga je het dan over hebben? Hoe langer je erover nadenkt, hoe minder inspiratie je krijgt. Je vraagt het eens aan anderen, maar die blijken stuk voor stuk nog minder inspiratie te hebben. Het blijkt ook dat je er wederom te laat aan bent begonnen. Met het naderen van de deadline neemt ook de teleurstelling toe over je eigen gebrek aan doortastendheid en daadkracht. Zeg maar, je gebrek aan voortvarendheid. Tja, en toen viel het kwartje. ‘Voortvarendheid’, waar hebben we dat vaker gehoord? Was dat niet iets van het Hof van Justitie EU en de Hoge Raad in relatie tot de verlengde navorderingstermijn? En toen was de teerling geworpen.

Wij hebben de evaluatie van art. 18a Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) verdeeld in drie delen. In het eerste deel zijn wij ingegaan op de reikwijdte van art. 18a AWR. Dit tweede deel betreft het ontbreken van het vereiste van een nieuw feit. Kan desondanks bij navordering op grond van art. 18a AWR worden voldaan aan de eisen van zorgvuldigheid en rechtszekerheid? Naar ons oordeel wel. Wij doen een voorstel. Het laatste deel zal gaan over het ontbreken van een vaste navorderingstermijn in art. 18a AWR.

In het afgelopen kroniekjaar heeft de Hoge Raad een aantal voorliggende knopen doorgehakt inzake de meldingsregeling van de bestuurdersaansprakelijkheidsregeling en de disproportionaliteit van de invorderingskosten; de ontvanger kan opgelucht ademhalen. Naast deze twee uitspraken heeft de Hoge Raad een eerder arrest uit 1994 inzake betalingsonmacht nader toegelicht; de daarin door menigeen gelezen regel blijkt daarin niet vervat te zijn geweest. De staatssecretaris wordt, ten slotte, de oren gewassen door de Nationale ombudsman ter zake van het bij wege van beleid negeren van de wettelijk voorgeschreven schorsende werking van het verzet ex art. 17 Invorderingswet 1990 (hierna: IW 1990). Kortom, voor ieder wat wils.

In deze bijdrage zal ik ingaan op verschillende onderwerpen die direct of indirect verband houden met de navordering van belasting. Aan de orde komen de wijziging van art. 16 Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) die in bepaalde gevallen navordering zonder nieuw feit mogelijk maakt, de rechtspraak betreffende de verlengde navorderingstermijn, de aangekondigde verruimde navordering in de successiebelasting en de aangescherpte regels met betrekking tot zwartsparen.

In oktober 2000 kreeg de FIOD-ECD in het kader van een spontane uitwisseling van gegevens een pakket afdrukken van microfiches toegezonden door de Belgische autoriteiten. Deze afdrukken hadden betrekking op meer dan 6.000 rekeningen bij de KB Lux. De grote hoeveelheid rekeningen gaf aanleiding de verwerking van de gegevens en de benadering van de betrokken belastingplichtigen op een georganiseerde, projectmatige wijze aan te pakken. Het rekeningenproject vormde daarmee het eerste project van de Belastingdienst.Inmiddels zijn vele projecten gevolgd. Te noemen vallen onder meer het project buitenlands vermogen, het project Rene van den Berg, het project Bank Zonder Naam (Van Lanschot) en het optieproject. Maar ook in de wijze waarop controle en toezicht wordt uitgeoefend, valt steeds meer een projectmatige, bijvoorbeeld branchegerichte, aanpak te onderkennen. Dit blijkt onder meer uit het feit dat horizontaal toezicht vaak branchegericht is ingesteld. Voor de prostitutiebranche is zelfs een eigen wettelijke regeling in het leven geroepen.Zie art. 2ca, 2e, 2f, 2g en art. 3 Uitv.besl. LB jo. 2b Uitv.reg. LB.

In de Beurs van Berlage vindt op dit moment een tentoonstelling plaats van Reclame Klassiekers. Er is een collectie samengesteld van in Nederland gebruikte reclame-uitingen van de voorbije honderd jaren. Een deel hiervan is onuitwisbaar in ons geheugen gegrift. Dit zullen niet voor iedereen dezelfde reclame-uitingen zijn. De olifant voor het rolo-snoepje, petje-pitamientje voor de pindakaas, het onder tafel gevoerde telefoongesprek met als inzet ijskoude Bokma gevolgd door een dreun tegen het tafelblad, en wellicht ‘gisteren deed ik het nog in mijn zelfgemaakte soep’ voor het aanprijzen van maggi-blokjes, behoren wellicht tot de categorie algemeen bekende reclame-uitingen. De laatste schoot door mijn hoofd bij het schrijven van deze bijdrage, aangezien ik een kleine tien jaren geleden in de Opinie ‘Witter dan wit met internet’ in aansluiting op een wasmiddelenreclame aandacht vroeg voor het witwassen van geld door middel van internetbankieren en de maatregelen die daartegen door de overheden werden aangekondigd. TFB 2000/3, p. 2 en 3.