Aflevering 4

In het fiscaal bestuursrecht kan een belanghebbende gebruikmaken van alle mogelijke bewijsmiddelen om zijn stellingen aannemelijk te maken. Daaronder valt tevens het getuigenbewijs. De belanghebbende kan schriftelijke verklaringen van een getuige inbrengen, de beoogde getuige meebrengen ter zitting of hem oproepen aldaar te verschijnen. Ook kan hij getuigenbewijs als voorwaardelijk bewijs aanbieden.De belastingrechter dient de opgeroepen en verschenen of meegebrachte getuige in beginsel te horen. Slechts in uitzonderlijke gevallen mag hij van horen afzien. Indien een getuige wel door de belanghebbende is opgeroepen, maar niet is verschenen, bepaalt de wet dat de rechter deze getuige kan oproepen. Slechts door een enkel arrest van de Hoge Raad is aan dit vereiste nadere invulling gegeven. Het is echter de vraag of dit dé maatstaf is die een belastingrechter in elk van de voorkomende gevallen dient aan te leggen. In deze publicatie proberen wij op deze vraag een antwoord te vinden. Het belang hiervan schuilt in het gegeven dat getuigenbewijs een belangrijke bijdrage kan leveren aan de onderbouwing van een door een belanghebbende ingenomen standpunt.

In deze kroniek wordt stilgestaan bij ontwikkelingen op het terrein van het fiscaal procesrecht. Een terrein dat steeds meer met nuances te maken krijgt.

De omkering van de bewijslast als processuele sanctie op het niet nakomen van de aangifteplicht en de daaraan verbonden bijkomende verplichtingen lijken niet weg te denken uit ons belastingrecht. De sanctie kwam al voor in de fiscale wetgeving die dateert van vóór de invoering van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR). Niettemin is over een aantal aspecten van de omkering van de bewijslast lange tijd veel onduidelijkheid geweest. De jurisprudentie over de omkering van de bewijslast van voor en na de invoering van de AWR gaf niet op alle vragen over de toepassing daarvan een duidelijk antwoord. Met name de laatste jaren heeft de Hoge Raad over de toepassingsvoorwaarden van de omkering van de bewijslast meer duidelijkheid gegeven. Op een enkel punt is de Hoge Raad teruggekomen op oudere jurisprudentie.

De (fiscale) inleners- en ketenaansprakelijkheid bestaat al meer dan dertig jaar en nog altijd is de regelgeving ervan niet (volledig) uitgekristalliseerd. Zelfs wanneer de inlener/aannemer alle mogelijke voorzorgsmaatregelen voor inperking van het aansprakelijkheidsrisico heeft getroffen, kan hij toch worden geconfronteerd met een aansprakelijkstelling waaraan hij zelf niets had kunnen doen om die te voorkomen. In deze bijdrage schets ik enkele van de laatste ontwikkelingen met betrekking tot de inleners- en ketenaansprakelijkheid. Ik sluit af met een conclusie.

Op vrijdag 19 april 2013 heeft mede in het kader van het aftreden van prof. Allard Lubbers als afdelingsvoorzitter van de fiscale sectie van de Universiteit Leiden het symposium ‘Kwaliteit van belastingrechtspraak’ plaatsgevonden in het Klein Auditorium in het Academiegebouw in Leiden. Dagvoorzitter was Leo Stevens. Decaan van de Leidse rechtenfaculteit Rick Lawson opende de dag.