Aflevering 1

Aangekomen bij het einde van het oude jaar neem ik even de tijd om de balans op te maken van het jaar 2022 en u een vooruitblik te geven op het jaar 2023. Het einde van het jaar maakt altijd een beetje weemoedig, geeft een besef van het verglijden der jaren, maar maakt ook weer benieuwd naar het nieuwe jaar. De terugblik geeft tevens aan hoeveel er op fiscaal gebied het afgelopen jaar weer is gebeurd. Wie zou nog willen beweren dat de fiscaliteit saai is? Het belastingrecht is voortdurend in beweging en is daarmee ook een vertaling van de dynamiek van de maatschappij en van allerlei fiscale ontwikkelingen, zowel nationaal als internationaal. Datgene wat hierna is opgenomen, is daarvan slechts een selectie, die uiteraard geheel voor rekening van de auteur komt.

Het Ministerie van Financiën heeft in het Eindejaarsbericht 2023 een overzicht gepubliceerd van de belangrijkste wijzigingen voor de belastingheffing die per 1 januari 2023 gaan gelden. De inflatiecorrectie voor 2023 leidt tot een bijstelling van de daarvoor in aanmerking komende bedragen met 6,3%. Wijzigingen die enkel veroorzaakt worden door de inflatiecorrectie, worden weergegeven in de twee bijlagen met fiscale parameters 2020-2023 en aanvullende fiscale parameters. De overige wijzigingen worden toegelicht in de hoofdstukken 1 tot en met 6 (loon- en inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, belastingen op milieugrondslag, autobelastingen, tabaks- en brandstofaccijns en overig).

In het Eindejaarsbesluit 2022 is een aantal wijzigingen opgenomen van enkele uitvoeringsbesluiten op het terrein van belastingen en douane. De wijzigingen vloeien onder andere voort uit de Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001), de aanwijzing van de Dienst Wegverkeer, de Wet delegatiebepaling geen invorderingsrente in specifieke gevallen, de Fiscale verzamelwet 2023 en het Belastingplan 2023. Het besluit bevat wijzigingen in de volgende besluiten:

In de Eindejaarsregeling 2022 is een aantal wijzigingen opgenomen van enkele regelingen op het terrein van de directe belastingen, de indirecte belastingen, de douane, het formele belastingrecht en het invorderingsrecht. Deze regeling wijzigt het volgende:

De Bijstellingsregeling directe belastingen 2023 is gepubliceerd met de voor 2023 geïndexeerde bedragen voor de Wet IB 2001, de Wet op de loonbelasting 1964, de Wet op de vennootschapsbelasting 1969, de Successiewet 1956, de Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen, de Kostenwet invordering rijksbelastingen en het Uitvoeringsbesluit loonbelasting 1965.

De Bijstellingsregeling indirecte belastingen en Provinciewet 2023 is gepubliceerd met de voor 2023 geïndexeerde bedragen in de WBRV, WA, BPM, Wet MRB 1994, Wbm en de Provinciewet.

De Eerste Kamer heeft 20 december 2022 zes wetsvoorstellen van het pakket Belastingplan 2023 aangenomen.

De Uitvoeringsregeling energie-investeringsaftrek 2001 is aangepast. Als bijlage daarbij is opgenomen de Energielijst 2023. Daarin staat een opsomming van investeringen waarvoor vanaf 2023 de energie-investeringsaftrek (EIA) geldt.

De Aanwijzingsregeling willekeurige afschrijving en investeringsaftrek milieu-investeringen 2009, met als bijlage de Milieulijst 2023 is vastgesteld. In de Milieulijst staat een opsomming van investeringen waarvoor vanaf 1 januari 2023 de willekeurige afschrijving op milieubedrijfsmiddelen (VAMIL) en/of de milieu-investeringsaftrek (MIA) geldt.

De Belastingdienst heeft de normen bekendgemaakt voor het eigen verbruik van de meest gangbare agrarische producten en richtlijnen voor het privégedeelte van de kosten van energie en water. Omdat deze nodig zijn voor de laatste btw-aangifte over 2022, zijn deze alvast bekendgemaakt.

debiteurenrisico; bewijslast; goed koopmansgebruik; informele kapitaalstorting

Met de ‘Voortgangsbrief werken met en als zelfstandige(n)’ van 16 december 2022 informeren de minister van SZW en de staatssecretaris van Financiën - Fiscaliteit en Belastingdienst de Tweede Kamer over de voortgang van maatregelen op het gebied van werken met zelfstandigen en werken als zelfstandige.

De Wet aanpassing fiscale regeling aandelenoptierechten is in het Staatsblad geplaatst. De wet treedt in werking met ingang van 1 januari 2023.

navorderingsaanslag; periodieke uitkering; tegenprestatie; alimentatie; vorderbaar; afdwingbaar; vertraging; belastingrente

Het wetsvoorstel Wet wijziging van de Pensioenwet, de Wet IB 2001 en enige andere wetten in verband met herziening van het pensioenstelsel, standaardisering van het nabestaandenpensioen, aanpassing van de fiscale behandeling van pensioen en enige andere wijzigingen ten aanzien van pensioen (Wet toekomst pensioenen) is op 22 december 2022 met een ruime meerderheid aangenomen door de Tweede Kamer. De Kamer stemde 20 december 2022 al in met over 21 amendementen en 20 moties bij het wetsvoorstel Toekomst Pensioen.

De Wet Intensivering kindgebonden budget in verband met koopkrachtondersteuning, afschaffing inkomensondersteuning AOW'ers en aanpassingen van het lage-inkomensvoordeel is in het Staatsblad geplaatst. De wet treedt in werking op een bij Koninklijk Besluit te bepalen tijdstip. De in de wet opgenomen incidentele verhoging van de hoogte van de LIV-tegemoetkoming treedt in werking op 1 januari 2022.

rechtsgeldige aandelenoverdracht

De Wet excessief lenen bij eigen vennootschap is in het Staatsblad geplaatst. De wet treedt in werking op 1 januari 2023.

De Wet rechtsherstel box 3 is in het Staatsblad geplaatst. De wet werkt terug tot en met 1 januari 2017.

De Overbruggingswet box 3 is in het Staatsblad geplaatst.

De Belastingdienst heeft de Handleiding ‘Waardering van verpachte gronden in box 3 2022’ gepubliceerd.

Staatssecretaris Van Rij heeft de koepel- en belangenorganisaties een brief gestuurd over de massaalbezwaarplusprocedure en de ontvankelijkheid bij het EHRM. Door middel van de brief wil hij de zorg van de koepel- en belangenorganisaties wegnemen over mogelijke niet-ontvankelijkheid bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) na een negatief oordeel voor niet-bezwaarmakers van de Hoge Raad.

Staatssecretaris Van Rij (Financiën - Fiscaliteit en Belastingdienst) heeft de kabinetsreactie op het SEO evaluatierapport fiscale beleggingsinstelling (fbi) en vrijgestelde beleggingsinstelling (vbi) naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd.

De Wet tijdelijke solidariteitsbijdrage is in het Staatsblad geplaatst. De wet voorziet in een tijdelijke solidariteitsbijdrage over de overwinst in 2022 voor fossiele bedrijven met activiteiten in de ruwe olie, aardgas, kolen en de raffinage van aardolie. Door middel van deze solidariteitsbijdrage wordt het surplus aan winsten als gevolg van onvoorziene omstandigheden – die met name zijn veroorzaakt door verstoringen op de markt in de aanloop naar en als gevolg van de Russische aanvalsoorlog in Oekraïne – additioneel belast.

Het besluit Schenk- en Erfbelasting. Vrijstellingen. Omzetting, fusie of taakafsplitsing is geactualiseerd. Directe aanleiding voor de actualisatie is de verlaging van de eenmalige verhoogde vrijstelling schenkbelasting voor schenkingen ten behoeve van een eigen woning (de zogenoemde jubelton) per 1 januari 2023 en de afschaffing daarvan per 1 januari 2024. In het besluit zijn daarnaast twee nieuwe goedkeuringen opgenomen.

Norddeutsche Gesellschaft für Diakonie (‘NGD’) is een Duitse vennootschap waarvan de vennoten deelnemingen van 51% en 49% houden. De bestuurder van NGD is tevens bestuurder van beide vennoten. Beide vennoten beschikten over evenveel stemrecht. In geschil is of NGD en de meerderheidsvennoot een fiscale eenheid vormen. De verwijzende rechter legt diverse vragen voor aan het HvJ EU. Ten eerste de vraag of de Zesde richtlijn er aan in de weg staat dat niet de fiscale eenheid zelf als belastingplichtige wordt aangewezen, maar een lid van deze groep, namelijk het overkoepelende orgaan. Als dat zo is, vraagt deze rechter zich af of de bepalingen uit de Zesde richtlijn over de fiscale eenheid rechtstreekse werking hebben waardoor belastingplichtigen zich er op kunnen beroepen. Ten derde legt deze rechter de vraag voor of de Zesde richtlijn er aan in de weg staat dat voor vorming van een fiscale eenheid niet alleen is vereist dat sprake is van een meerderheidsbelang in het aandelenkapitaal, maar ook dat het overkoepelende orgaan de meerderheid van de stemrechten moet bezitten. Tot slot wil deze rechter weten of de Zesde richtlijn eraan in de weg staat dat de entiteiten die in de fiscale eenheid van het overkoepelende orgaan zijn opgenomen als niet-zelfstandige entiteiten worden aangemerkt.

S is een Duitse publiekrechtelijke stichting die het overkoepelende orgaan is van een universitaire faculteit Geneeskunde en van U GmbH. S is btw-plichtig voor door haar tegen vergoeding verrichte diensten, maar wordt niet beschouwd als belastingplichtige voor de uitvoering van haar overheidstaak. U GmbH heeft aan S bepaalde schoonmaakdiensten en personenvervoersdiensten verricht tegen vergoeding. In geding is onder andere het gevolg van het bestaande van een fiscale eenheid tussen S en U GmbH. De verwijzende rechter wil ten eerste weten of de Zesde Richtlijn er aan in de weg staat dat niet de fiscale eenheid zelf als belastingplichtige wordt aangewezen, maar een lid van deze groep, namelijk het overkoepelende orgaan. Daarnaast legt deze rechter de vraag voor of het verrichten van diensten ten behoeve van de overheidstaak belast is als fictieve dienst.

Aquila Part Prod Com is de rechtsopvolger van de Roemeense vennootschap Agrirom. Zij heeft sinds 2010 een Hongaars btw-nummer. De hoofdactiviteit van Aquila Part Prod Com is groothandelsbemiddeling in voedingsmiddelen, drank en tabak. Op 1 april 2011 heeft zij met een andere vennootschap een opdrachtovereenkomst gesloten waarbij die andere vennootschap is belast met de aan- en verkoop van goederen namens Aquila Part Prod Com. De Hongaarse belastingdienst heeft vastgesteld dat Aquila Part Prod Com had deelgenomen aan carrouselfraude. De verwijzende rechter legt het HvJ EU zes vragen voor.

veiling; opgeld; commissie

Belanghebbende verkoopt samen met D bv een bouwperceel aan E bv, die een voorschot van € 3 miljoen aan belanghebbende betaalt. Volgens belanghebbende is dit bedrag een lening en moet zij het met rente terugbetalen. Het bouwperceel wordt nooit geleverd. Hof Amsterdam (20 augustus 2020, nr. 18/00579, NTFR 2021/325) heeft geoordeeld dat de naheffingsaanslag OB terecht is opgelegd en dat de naheffing niet gesaldeerd kan worden met een teruggaaf wegens verplichting tot terugbetaling. Daarvoor is vereist dat de vergoeding daadwerkelijk wordt terugbetaald. Een enkele verplichting tot terugbetaling is daarvoor ontoereikend. De Hoge Raad heeft het ingestelde cassatieberoep ongegrond verklaard onder verwijzing naar art. 81.1 Wet RO.

vrijstelling; naheffingsaanslag; zorginstelling; gezondheidscentrum; ketenzorg; zorgverleners; resultaatbeloning; eerstelijnszorg; GEZ; overheadcomponent; therapeutisch doel; samenstel; redelijke termijn; boete

De staatssecretaris van Financiën heeft een besluit gepubliceerd met een aanwijzing voor het tijdstip van verschuldigdheid van btw en energiebelasting vanwege de bevoorschotting van subsidies voor het prijsplafond op energie.

Dit besluit ziet op een verzoek om informatie over twee kennisgroepstandpunten over het vormen van een fiscale eenheid omzetbelasting. Het verzoek is gedaan op basis van de Wet openbaarheid van bestuur (WOB). Per 1 mei 2022 is de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) vervangen door de Wet open overheid (Woo). Beide standpunten zien op (het ontbreken van) financiële verwevenheid bij de vorming van een fiscale eenheid in de zin van art. 7 lid 4 Wet OB 1968.

Het bedrijfsleven moet op 13 februari 2023 zijn systemen aangepast hebben aan de Horizontale accijnsrichtlijn voor het veraccijnsd goederenvervoer. Staatssecretaris De Vries en staatssecretaris Van Rij informeren de Tweede Kamer over de definitieve tijdelijke oplossing voor de invoering van de Horizontale accijnsrichtlijn 2020. Deze bestaat uit twee onderdelen: een geautomatiseerde noodprocedure (convertor) voor het onveraccijnsd goederenvervoer en een papieren noodprocedure voor het veraccijnsd goederenvervoer. De verwachting is dat de convertor tijdig beschikbaar is voor 13 februari 2023. Het bedrijfsleven moet op 13 februari 2023 zijn systemen aangepast hebben aan de Horizontale accijnsrichtlijn voor het veraccijnsd goederenvervoer. Voor het bedrijfsleven betekent de inzet van de convertor dat het administratief afhandelen van het overgrote deel van accijnsgoederenbewegingen, namelijk het vervoer van goederen waarover (nog) geen accijns is voldaan, vanaf 13 februari 2023 digitaal kan blijven plaatsvinden.

vrij verkeer van goederen; belastingrente; hoorgesprek

De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft een besluit gepubliceerd over de inwerkingtreding van de Wet vrachtwagenheffing.

De Wet minimum CO2-prijs industrie is in het Staatsblad geplaatst. Door de wet wordt een minimum CO2-prijs voor de industrie ingevoerd met ingang van 1 januari 2023.

De Wet afschaffing verhuurderheffing is in het Staatsblad geplaatst. Door de wet wordt de verhuurderheffing met ingang van 1 januari 2023 afgeschaft.

De heffingsambtenaar heeft de WOZ-waarde van de woning van belanghebbende vastgesteld op € 179.000. Het bezwaar en beroep tegen deze waarde zijn ongegrond verklaard. Belanghebbende stelt dat de woning van binnen een gedateerde staat van onderhoud heeft en daarom een slechtere staat heeft dan de gebruikte referentiewoningen. Hij bepleit een waarde van € 135.000. Het hof is van oordeel dat de heffingsambtenaar aannemelijk heeft gemaakt dat de waarde van de woning niet te hoog is vastgesteld. Het hof overweegt dat uit de door de heffingsambtenaar overgelegde stukken blijkt dat ook enkele referentieobjecten gedateerde voorzieningen kennen. Verder overweegt het hof dat de gedateerde staat van de woning is verdisconteerd in de op of rond de waardepeildatum gerealiseerde verkoopprijzen van de gebruikte referentieobjecten en dat uit de verkoopprijzen blijkt dat de referentieobjecten ondanks hun verschil in voorzieningen vergelijkbare prijzen opleveren. Het hof volgt de heffingsambtenaar in zijn standpunt dat de eventuele gedateerdheid bij woningen onder de € 200.000 geen invloed heeft op de verkoopprijs.

Minister Bruins (BZK) heeft Kamervragen beantwoord over het eisen van foto’s van de binnenkant van huizen voor de vaststelling van de WOZ naar aanleiding van het bericht ‘Woede over WOZ gluurders- Gemeente wil interieurfoto’s’. Zelfgemaakte foto’s zijn een optie en geen verplichting. Uit oogpunt van eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer is het daarom van belang dat gemeenten ook aangeven dat er alternatieven bestaan voor het indienen van zelfgemaakte foto’s. De Waarderingskamer houdt er toezicht op dat gemeenten woningeigenaren actief informeren over het feit dat er meerdere opties zijn om de gevraagde informatie aan te leveren.

belastingrente; verzuim

Belanghebbende heeft voor 2015 een verlies uit werk en woning aangegeven. Op 25 augustus 2018 heeft de inspecteur dit verlies verrekend met het inkomen voor 2012, waardoor de aanslag IB/PVV 2012 is verminderd. Op 21 augustus 2018 heeft belanghebbende een nieuwe aangifte IB/PVV 2015 gedaan naar een positief inkomen. De inspecteur heeft dienovereenkomstig een navorderingsaanslag opgelegd en gelijktijdig een beschikking belastingrente van € 9.438, berekend over de periode van 1 juli 2013 tot en met 2 februari 2019. Hof Den Bosch (19 januari 2022, nr. 20/00453, NTFR 2022/797) heeft geoordeeld dat geen belastingrente in rekening kan worden gebracht over een periode waarin de Belastingdienst vanwege de betaling van de eerdere aanslag IB/PVV 2012 al over het belastingbedrag beschikte. De Hoge Raad onderschrijft dat oordeel onder verwijzing naar zijn arrest HR 18 november 2022, nr. 21/00170, NTFR 2022/3721. Dat wordt niet anders door het in art. 30fe lid 2 AWR neergelegde uitgangspunt dat geen belastingrente wordt vergoed bij vermindering van een (navorderings)aanslag door verrekening van een verlies van een volgend jaar. Uit die bepaling kan immers niet worden afgeleid dat de wetgever in de situatie waarin een dergelijke verliesverrekening wordt teruggenomen, wel heeft geaccepteerd dat belastingrente wordt berekend over een periode waarin de Belastingdienst vanwege de betaling van een eerdere (voorlopige) aanslag al beschikte over het desbetreffende te betalen belastingbedrag.

procesbelang; verjaring dwanginvordering

Bij brief van 3 december 2018 heeft belanghebbende verzocht om de reeds ingediende aangifte IB/PVV 2016 te wijzigen. Nadat de aanslag is opgelegd, heeft belanghebbende dit nogmaals verzocht bij brief van 31 januari 2019. De inspecteur heeft deze brief aangemerkt als bezwaarschrift. In een e-mail van 13 juni 2019 vraagt belanghebbende aan de inspecteur wanneer hij een gecorrigeerde aanslag kan verwachten. Bij brief van 20 augustus 2019 heeft belanghebbende verzocht om een dwangsom wegens het niet tijdig beslissen op haar bezwaar. Hof Amsterdam (NTFR 2022/2572) heeft het verzoek afgewezen, omdat met de e-mail niet is aangedrongen op het nemen van een beslissing. De Hoge Raad vernietigt de hofuitspraak. De e-mail laat geen andere conclusie toe dan dat wel is aangedrongen op het nemen van een beslissing op het bezwaar. Voor een ingebrekestelling is niet vereist dat in een geschrift de termen ‘aanmanen’ of ‘in gebreke stellen’ worden gebruikt.

Woo; Herziening; Tardief; Project Debet-Creditcards; Omvang rechtsstrijd; Informatiebeschikking; Nemo teneturbeginsel

navorderingsaanslag; zorgkosten; matiging; schadevergoeding; redelijke termijn; gecombineerd; immateriële schade; partner; gezamenlijk

naheffingsaanslag; opzet; voorwaardelijke opzet; deskundig; informatiebeschikking; vermogensvergelijking; boete; controle; redelijke termijn

faxbericht; beroepstermijn; verschoonbare termijnoverschrijding; ontvangstbevesting; verzendbewijs

Minister Kaag (Financiën) ziet voldoende grondslag om de informatielevering aan bevoegde autoriteiten spoedig te herstellen. Deze autoriteiten worden daarom zo snel mogelijk opnieuw aangesloten op het UBO-register. Voor Wwft-instellingen en het brede publiek is dit complexer. Dit schrijft de minister in antwoord op Kamervragen over de uitspraak van het Hof van Justitie EU over het UBO-register.

De Wet implementatie EU-richtlijn gegevensuitwisseling digitale platformeconomie (DAC7) is in het Staatsblad geplaatst. Deze wet treedt in werking met ingang van 1 januari 2023, sommige bepalingen met ingang van 1 januari 2024.

Staatssecretaris Van Rij (Financiën - Fiscaliteit en Belastingdienst) heeft de Eerste en Tweede Kamer een brief gestuurd waarin de samenloop wordt toegelicht tussen de maatwerkmaatregel voor de belastingrente uit het wetsvoorstel Fiscale verzamelwet 2023 (art. 30ia AWR) en het arrest van de Hoge Raad van 18 november 2022, nr. 21/00170, NTFR 2022/3721.

De Wet delegatiebepaling geen invorderingsrente is in het Staatsblad geplaatst. De wet treedt in werking met ingang van 1 januari 2023.

pensioen in eigen beheer; afkoop; verdragstoepassing